Turfwinning

Turf is gedroogd veen dat gebruikt wordt als brandstof en is vanaf de 11e eeuw ontgonnen in verschillende veengebieden in Nederland. Ook in de Peel wordt er vroeg al turf ontgonnen, vanaf halverwege de 19e eeuw wordt het hoogveen hier op grootschalige wijze ontgonnen. 

​

Voordat er grootschalig veen werd ontgonnen, werd er op veel kleinere schaal turf gewonnen, dit gebeurde doormiddel van boerenkuilen. Deze boerenkuilen zijn gaten waar op een dag veen werd ontgonnen, deze gaten zijn her en der nog terug te zien in het landschap. Om meer structuur in dit systeem van eendaagse gaten te brengen ontstond er het systeem van veenbanen. Dit waren wegen waaraan men een stukje grond toegewezen kreeg waar men vervolgens turf mocht gaan winnen. Deze structuren zijn nog steeds te herkennen in het landschap (bijvoorbeeld in Nationaal Park de Grote Peel), vaak ook te herkennen aan straatnamen die eindigen op baan. 

​

De industriële wijze van ontginnen wordt aangevoerd door de familie Van de Griendt, uit deze familie komt ook de Maatschappij Helenaveen voort. Dit bedrijf dat het ontginnen van het veen aanvoerde en daarbij ook turfstrooisel produceerde had veel veengronden in bezit. Daarnaast zijn er twee dorpen voortgekomen uit de Maatschappij Helenaveen, namelijk: Helenaveen en Griendtsveen. Helenaveen is vernoemd naar de vrouw van meneer Van de Griendt, Griendtsveen is gesticht door zijn zonen. 

​

Het veen dat ontgonnen was moest uiteraard ook vervoerd worden, dit gebeurde voornamelijk over water en daarvoor is de Helenavaart gegraven. De Helenavaart loopt van Helenaveen door Mariapeel en de Deurnsche peel en eindigt in Griendtsveen. In de veengebieden zijn er ook vele zijkanalen gegraven, deze zijkanalen worden ook wel wijken genoemd. De Helenavaart en een aantal wijken zijn nog altijd terug te vinden in het landschap van deelgebied 2.