top of page
Stamboom

In de stamboom is te zien hoe het ruimtelijk beeld is ontwikkeld door de jaren heen. Deze ontwikkelingen gaan dan ook hand-in-hand met de kantelpunten en de tijdlijn.

​

De stamboom is opgedeeld in drie delen, het veenlandschap, het zandlandschap en de maasvallei in het geheel. 

breuk_edited.png
Stamboom zandgebied Illustrator.png

De eerste stamboom is gemaakt van het zandlandschap in het projectgebied. Dit landschap komt hoofdzakelijk voor in deelgebied 1 en in mindere mate in deelgebied 2. De stamboom laat zien hoe het zandlandschap is veranderd gedurende de geschiedenis. Opvallend is dat het aandeel bos sterk is afgenomen. Gezien de zandige ondergrond waren dit vermoedelijk eiken-berkenbossen. De grootste oorzaak voor deze afname is de opkomst van de landbouw en het groeien van steden en dorpen. De afname van natuurlijk bos en de opkomst van landbouw wordt door de opkomst van begraasd bos – een oudere vorm van landbouw die erg natuurinclusief was – en cultuurbos – aangeplant bos, bijvoorbeeld voor recreatie of houtindustrie – begeleid. Ook de heidegebieden van het zandlandschap zijn door de opkomst van kunstmest grotendeels ontgonnen ten behoeve van de landbouw. 

bewoning_edited.png
heideontginning_edited.png
breuk_edited.png
Stamboom veengebied Illustrator.png

De ontwikkeling van het veengebied wordt in de tweede stamboom verbeeld. Karakteristiek is hier het enorme aandeel hoogveen dat zich gedurende lange tijd heeft kunnen ontwikkelen onder invloed van de Peelrandbreuk. Grootschalige bewoning kwam hierdoor in dit deellandschap pas erg laat. De bosgebieden die het veengebied hebben begeleid waren waarschijnlijk natte broekbossen van elzen. Zoals in de stamboom te zien is, ligt een groot kantelmoment rond 1850. De turfwinningsindustrie zorgde toen vrij abrupt voor een einde van het hoogveenpakket en de opkomst van bewoning (veenkoloniën) en industrie. Het veengebied is een groot onderdeel van deelgebied 2. 

bewoning_edited.png
turfwinning.png
breuk_edited.png
maasterrassen_edited.png
Stamboom Maasvallei Illustrator.png
bewoning_edited.png

In de derde stamboom wordt de geschiedkundige ontwikkeling van de Maasvallei weergegeven. Dit gebied kenmerkt zich door de aanwezigheid van de rivier de Maas, die gepaard gaat met vroege bewoning door de mens. Deze stamboom is het meest divers van alle deellandschappen, met een relatief gelijke verdeling tussen de verschillende componenten gedurende de tijdlijn. Bewoning is in dit deellandschap het snelst gegroeid in de afgelopen 2 eeuwen, gepaard met industrie. Opmerkelijk is ook de afname (rond 1700), maar vervolgens weer toename (rond 1900) van het aandeel dat de Maas in de stamboom inneemt. Een verklaring hiervoor is het groeiende besef van de mens dat de rivier ruimte nodig heeft in het stroomgebied. De natuurlijke en begraasde bosgebieden van de Maasvallei zijn vervangen door landbouw en cultuurbos. Het hout uit de kap van eerdergenoemde bosgebieden is gebruikt voor mijnbouw in de provincie Limburg. De Maasvallei is onderdeel van zowel deelgebied 1 als deelgebied 2. 

bottom of page